การเดินป่าในประเทศไทยได้รับความนิยมทั้งจากชาวไทยและชาวต่างชาติ นั่นเป็นเพราะประเทศไทยตั้งอยู่บริเวณเส้นศูนย์สูตร ทำให้ผืนป่าในเมืองไทยเป็นป่าเขตร้อน มีแหล่งท่องเที่ยวที่มีความหลากหลายทางชีวภาพ มีพืชพันธุ์และสัตว์ป่าที่อุดมสมบูรณ์หลากชนิด ในขณะที่สภาพภูมิทัศน์มีความสวยงาม สภาพอากาศที่ค่อนข้างเย็นตลอดปีในหลายพื้นที่โดยเฉพาะบนยอดดอย ความท้าทาย! และการผจญภัยในผืนป่า สร้างประสบการณ์ที่แตกต่างอย่างมีสีสัน สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นเสมือนแม่เหล็กดึงดูดนักเดินป่าจากทั่วทุกสารทิศให้มุ่งหน้ามาเดินป่าในประเทศไทย

แหล่งท่องเที่ยวเดินป่าในประเทศไทยนั้น ส่วนใหญ่ตั้งอยู่ในพื้นที่อนุรักษ์ เช่น อุทยานแห่งชาติ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า พื้นที่อนุรักษ์เหล่านี้ มีวัตถุประสงค์หลักในการจัดการท่องเที่ยวเดินป่าเพื่อศึกษาเรียนรู้ธรรมชาติ โดยมีเป้าหมายให้การท่องเที่ยวนำไปสู่แนวคิดในการช่วยอนุรักษ์สภาพแวดล้อมตามมา ในขณะเดียวกันพื้นที่ก็ได้รับการคุ้มครองตามกฎหมาย มีหน่วยงานราชการเป็นผู้บริหารจัดการดูแล ดังนั้นการเข้าไปประกอบกิจกรรมเดินป่าในพื้นที่เหล่านี้จึงจำเป็นต้องปฏิบัติตามกฎระเบียบอย่างเคร่งครัด และเพื่อให้การท่องเที่ยวเดินป่าในแต่ละครั้งได้รับประสบการณ์ที่ดี และไม่ทำลายทรัพยากรการท่องเที่ยว เพื่อให้การเดินป่าแต่ละครั้งยังคงความบริสุทธิ์ของผืนป่าเอาไว้ให้นักเดินทางคนต่อไปได้ ซึมซับความงดงาม และความประทับใจเช่นเดียวกันนี้

เส้นทางเดินป่า 5 ระดับ

เส้นทางเดินป่าออกเป็นระดับตามความยากง่ายของเส้นทาง เพื่อให้ผู้ที่ต้องการประกอบกิจกรรมเดินป่าได้เลือกตามความสนใจ และเข้าใจถึงลักษณะของเส้นทางในเบื้องต้นก่อนออกเดินทาง ทั้งนี้ การจัดแบ่งระดับความยากง่ายของเส้นทางได้พิจารณาจากหลายปัจจัย

• ระดับ 1 Nature trail เส้นทางสำหรับเรียนรู้เรื่องราวของธรรมชาติเป็นหลัก ระยะทางไม่ไกลเกิน 6 กิโลเมตร ใช้เวลาเดิน 3-4 ชั่วโมง ไม่มีการพักค้างในเส้นทาง เหมาะสำหรับนักท่องเที่ยวทุกเพศทุกวัย ภายในเส้นทางมีสิ่งอำนวยความสะดวกหลากหลาย เช่น ทางเดินลาดชัน ป้ายสื่อความหมายธรรมชาติ ป้ายบอกทาง ป้ายเตือน สะพาน ราวกันตก เป็นต้น อาจจะมีหรือไม่มีเจ้าหน้าที่นำทาง นักท่องเที่ยวไม่จำเป็นต้องมีทักษะในการเดินป่าก็ได้
• ระดับ 2 Hiking or Beginner Trekking เส้นทางเดินป่าสำหรับมือใหม่ ผู้เริ่มต้นเดินป่า สภาพเส้นทางมีความลาดชันบ้างแต่ไม่มากนัก ระยะทางรวมในการเดินไม่เกิน 15 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินติดต่อกันไม่เกิน 6 ชั่วโมง อาจมีการพักค้างในป่าแต่ไม่เกิน 1 คืน มีสิ่งอำนวยความสะดวกตามความจำเป็น เช่น ป้ายบอกทาง ควรมีเจ้าหน้าที่นำทาง นักท่องเที่ยวต้องมีทักษะเบื้องต้นในการเดินป่า เช่น การเดินขึ้นลงที่สูง มีการเตรียมสภาพร่างกายค่อนข้างพร้อม
• ระดับ 3 Advanced Trekking เส้นทางเดินป่าที่เน้นการเดินไปยังจุดหมาย เช่น ยอดเขา สภาพเส้นทางมีความลาดชันค่อนข้างมาก อาจจะมากกว่าครึ่งหนึ่งของเส้นทาง ต้องพักค้างแรม และยังชีพในป่าอย่างน้อย 2-3 วัน ต้องเดินติดต่อกันอย่างน้อย 6 ชั่วโมงต่อวัน ไม่มีสิ่งอำนวยความสะดวกใดๆ ในเส้นทาง ต้องมีเจ้าหน้าที่นำทาง นักท่องเที่ยวต้องมีทักษะและประสบการณ์ในการเดินป่า พักค้างและยังชีพในป่ามาในระดับหนึ่ง
• ระดับ 4 Difficult Trekking เส้นทางเดินป่าระดับยากหรือการเดินป่าแบบหนักหน่วง สภาพเส้นทางมีความลาดชันสูง ระยะทางไกล ต้องพักแรมและยังชีพในป่าอย่างน้อย 3-4 วัน เดินติดต่อกันอย่างน้อย 8 ชั่วโมงต่อวัน ภายในเส้นทางไม่มีสิ่งอำนวยความสะดวก ต้องมีเจ้าหน้าที่นำทาง นักท่องเที่ยวต้องมีทักษะและประสบการณ์ในการเดินป่าและยังชีพในป่ามาค่อนข้างมาก
• ระดับ 5 Extreme Trekking เส้นทางเดินป่าระยะไกลที่มีสภาพเส้นทางหนักและโหด มีความยากลำบากทั้งการเดินและการดำรงชีพในป่า เส้นทางเป็นลักษณะกึ่งสำรวจผจญภัย ไม่กำหนดเป้าหมายในการเดินแต่ละวันไว้แน่นอน แต่มีเป้าหมายในการเดินในเส้นทางไว้ชัดเจน พักแรมและยังชีพในป่าตั้งแต่ 4 วันขึ้นไป เดินติดต่อกันอย่างน้อย 8 ชั่วโมงต่อวัน ไม่มีสิ่งอำนวยความสะดวก ต้องมีเจ้าหน้าที่นำทาง นักท่องเที่ยวต้องมีทักษะและประสบการณ์ในการเดินป่า และการพักแรมในป่าอย่างดี

..ต่อไปนี้จะไม่เหงา เพราะเรามีเขาอยู่ข้างๆ..
10 พิกัดเดินป่า สัมผัสประสบการณ์ใหม่สำหรับคนที่ยังไม่เคยลอง

1. กิ่วแม่ปาน อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ จังหวัดเชียงใหม่

กิ่วแม่ปาน ตั้งอยู่ในอุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ จังหวัดเชียงใหม่ ยอดดอยที่ถือเป็นจุดสูงที่สุดของประเทศไทย จึงได้รับการขนานนามว่าเป็น “หลังคาแห่งดินแดนสยาม” ความอลังการของผืนป่าที่ได้ชื่อว่าอยู่ ณ ปลายสุดแห่งเทือกเขาหิมาลัย ซึ่งเริ่มต้นจากประเทศเนปาล ทำให้เส้นทางศึกษาธรรมชาติกิ่วแม่ปาน อุดมไปด้วยเสน่ห์แห่งป่าดิบเขาระดับสูง ต้นไม้ใหญ่ถูกห่อหุ้มด้วยพืชพรรณเล็กๆ ทั่วทั้งต้น สลับกับทุ่งหญ้ากึ่งอัลไพน์ไกลสุดสายตา สิ่งที่ห้ามพลาดคือ "กุหลาบพันปี" ยืนต้นตระหง่านบริเวณ ผาแง่มน้อย ออกดอกสีแดงช่วงเดือนธันวาคมถึงพฤษภาคม รวมถึง "กวางผา" สัตว์ป่าใกล้สูญพันธุ์ และ "นกกินปลีหางเขียว" ซึ่งเป็นนกประจำถิ่น พบได้เฉพาะที่ยอดดอยอินทนนท์ ถือเป็นแรงดลใจที่ทำให้ผู้มาเยือนต่างหลงใหลในผืนป่าแห่งนี้

ที่ตั้ง: อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ ตำบลบ้านหลวง อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ 50160

2. ลานสุริยัน เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูหลวง จังหวัดเลย

ลานสุริยัน ตั้งอยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูหลวง จังหวัดเลย และยังครอบคลุมในอีกหลายตำบล มีลักษณะภูมิประเทศเป็นเทือกเขาสูงชัน มีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง แนวเขตเริ่มจากความสูงประมาณ 400 เมตร จากระดับน้ำทะเล ยอดเขาที่สูงที่สุดของภูหลวงมีความสูงประมาณ 1,571 เมตร ฤดูกาลบนภูหลวงมี 3 ฤดู เหมือนพื้นราบ แต่ระดับอุณหภูมิต่างกัน ฤดูร้อนเริ่มตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์-เมษายน อุณหภูมิเฉลี่ยประมาณ 20-24 องศาเซลเซียส จะมีดอกไม้ที่มีสีสันเจิดจ้าสวยงาม เช่น เอื้องตาเหิน กล้วยไม้ป่าดอกขาว กุหลาบขาว และกุหลาบแดง ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการชมทุ่งกุหลาบขาว และกุหลาบแดง คือ ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์-มีนาคม ส่วนฤดูฝนนั้นอยู่ในช่วงเดือนพฤษภาคม-ตุลาคม อุณหภูมิใกล้เคียงหรือสูงกว่าหน้าร้อนเล็กน้อย จะมีดอกไม้ป่าดอกเล็กๆ สีชมพูอมม่วงขึ้นแซมตามทุ่งหญ้า ฤดูหนาวอุณหภูมิลดลงมาก เฉลี่ย 0-16 องศาเซลเซียส ในช่วงเดือนพฤศจิกายน-มกราคม บางวันอุณหภูมิลดลงถึง -4 องศาเซลเซียส จะมีก่วมแดงหรือที่รู้จักกันว่าเมเปิ้ล จะเปลี่ยนสีแดง แล้วผลัดใบ ตามพื้นดินจะเห็นต้นกระดุมเงิน และรองเท้านารีปีกแมลงปอ ขึ้นอยู่บนก้อนหิน และตามพื้นป่าดิบเขา จุดเด่นที่น่าสนใจ คือ อุณหภูมิของอากาศที่หนาวเย็นตลอดทั้งปี โดยเฉพาะในฤดูหนาวอุณหภูมิจะลดลงใกล้ถึงจุดเยือกแข็งหรือต่ำกว่าจุดเยือกแข็งเกือบทุกปี ทั้งยังเป็นแหล่งที่มีพืชพรรณไม้ในที่สูงที่อุดมสมบูรณ์ มีกล้วยไม้ป่ามากกว่า 160 ชนิด มีพืชพรรณ ไม้ที่หายากหรือมีที่ภูหลวงเพียงแห่งเดียวซึ่งเป็นพืชพรรณไม้ที่ไม่ค่อยจะพบเห็นและทุ่งดอกไม้ป่า สวนหินธรรมชาติ เช่น ลานสุริยันและป่าหินภูเขา หน้าผาที่สูงชันพร้อมทิวทัศน์อันงดงาม และรอยเท้าไดโนเสาร์ ที่มีอายุประมาณ 120 ล้านปีอีกด้วย

ที่ตั้ง: เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูหลวง ตำบลท่าศาลา อำเภอภูเรือ จังหวัดเลย 42000

3. ภูกระดึง อุทยานแห่งชาติภูกระดึง จังหวัดเลย

ภูกระดึง มีเนื้อที่ประมาณ 348.12 ตารางกิโลเมตร หรือ 217,576.25 ไร่ เป็นอุทยานลำดับที่ 2 ของประเทศไทย ลักษณะภูมิประเทศเป็นภูเขาหินทรายยอดตัดอยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของที่ราบสูง พื้นที่ของภูเขาส่วนใหญ่สูงระหว่าง 400-1,200 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง มียอดสูงสุดคือ ภูกุ่มข้าว สูงประมาณ 1,350 เมตร พื้นที่ราบบนยอดภูกระดึงมีความกว้างถึง 60 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 37,500 ไร่ คล้ายรูใบบอน มีสังคมของพืชเมืองหนาวและพันธุ์ไม้ดอกที่สวยงาม และยังเป็นแหล่งต้นน้ำของลำน้ำพอง ซึ่งหล่อเลี้ยงเขื่อนอุบลรัตน์และเขื่อนหนองหวายอีกด้วย อุทยานแห่งชาติภูกระดึง มีอากาศที่เย็นสบายตลอดปี และอากาศที่หนาวเหน็บในช่วงฤดูหนาว จึงมีนักท่องเที่ยวหนุ่มสาวเดินทางมาเทียวที่นี่จำนวนมากในแต่ละปี แม้ว่าการเดินทางขึ้นภูกระดึงจะต้องเดินเท้าไต่ปีนหนีความสูงชันถึง 9 กิโลเมตร แต่ก็มีจุดให้แวะพักเหนื่อยตลอดเส้นทาง การเดินขึ้นภูกระดึงนักท่องเที่ยวส่วนใหญ่จะเลือกเดินขึ้นช่วงเช้า เพื่อให้ถึงยอดภูก่อนค่ำ ตลอดเส้นทางยังมีสิ่งที่น่าสนใจให้ชมตลอด โดยเฉพาะสภาพป่าไม้ที่เปลี่ยนแปลงไปตามระดับความสูงตั้งแต่ 600-1,350 เมตร เรียกว่าคุ้มค่ากับการได้เดินชมความงามของธรรมชาติแบบใกล้ชิด

ที่ตั้ง: หมู่ที่ 1 ตำบลศรีฐาน อำเภอภูกระดึง จังหวัดเลย

4. เขาช้างเผือก อุทยานแห่งชาติทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี

เขาช้างเผือก ตั้งอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี สถานที่ท่องเที่ยวสุดท้าทาย เหมาะสำหรับนักท่องเที่ยวที่มีหัวใจรักการผจญภัยปนหวาดเสียวหน่อยๆ หลายเหตุที่ผลทำให้นักท่องเที่ยวอยากเดินทางไปที่นั่น เพราะเขาช้างเผือกไม่ได้เปิดให้เดินทางได้ตลอดทั้งปี (หรือบางปีก็ไม่เปิดให้เข้าไปเลยก็มี) รวมถึงยังจำกัดจำนวนนักท่องเที่ยวอีกด้วย สิ่งเหล่านี้ยิ่งทำให้เขาช้างเผือกดูมีเสน่ห์และน่าค้นหามากขึ้นกว่าเดิม ลักษณะเด่นเขาช้างเผือก พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นเทือกเขาสลับซับซ้อน แนวเขาวางตัวในแนวทิศเหนือ-ใต้ เป็นส่วนหนึ่งของเทือกเขาตะนาวศรี มีพื้นที่ราบลุ่มเป็นจำนวนน้อย ความสูงของพื้นที่มีความสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 100-1,249 เมตร มีเขาช้างเผือกซึ่งอยู่ทางทิศตะวันตกของพื้นที่เป็นยอดเขาสูงสุด อุทยานแห่งชาติทองผาภูมิคงความสมบูรณ์ตามธรรมชาติ เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าเป็นจำนวนมาก เนื่องจากป่าเป็นผืนเดียวกันกับประเทศพม่า จึงมีการย้ายถิ่นฐานไปมาอยู่เป็นประจำ สำหรับเส้นทางเดินป่านั้นเป็นเส้นทางที่สวยงาม น่าตื่นตาตื่นใจ เส้นทางเดินไปสู่ยอดเขาช้างเผือกเป็นป่าโปร่งสลับกับทุ่งหญ้า มีจุดไฮไลท์ของการเดินทางอยู่ที่ "สันคมมีด" สันเขาที่สวยงามและน่าหวาดเสียวไปพร้อมกัน เมื่อขึ้นไปถึงยอดเขาจะสามารถมองเห็นวิวได้รอบทิศทาง 360 องศา โดยการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยยกให้ที่แห่งนี้เป็น 1 ใน 10 Dream Destinations ที่นักท่องท่องเที่ยวควรไปเยือนมากที่สุดอีกด้วย

ที่ตั้ง: อุทยานแห่งชาติทองผาภูมิ ตำบลปิล๊อก อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี 71180

5. ดอยหลวงเชียงดาว เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่

ดอยหลวงเชียงดาแห่งนี้ เต็มไปด้วยผืนป่าและแมกไม้นานาพันธุ์แล้ว ยังมียอดเขาเล็กใหญ่โดยรอบปกคลุมด้วยหมอกจางๆ เป็นทิวทัศน์ที่สวยงามมากพร้อมมีนกหลากหลายชนิดให้ได้ชื่นชม ลักษณะเด่นลักษณะเป็นภูเขาหินปูนรูปกรวย สูงเป็นอันดับที่ 3 ของประเทศ รองจากดอยอินทนนท์และดอยผ้าห่มปก ที่มาของชื่อได้มาจากความสูงใหญ่ของดอย คำว่า "หลวง" ในภาษาเหนือ แปลว่า "ใหญ่" ส่วนคำว่า "เชียงดาว" นั้น ก็เพี้ยนมาจากคำว่า "เพียงดาว" ภูเขาที่ชื่อมีความหมายแปลได้ว่า "ภูเขาใหญ่โตที่สูงถึงดวงดาว" นั้นจะน่าไปเยือนขนาดไหน และที่สำคัญต้องเดินเท้าขึ้นไปเท่านั้น ถือเป็นหนึ่งในยอดเขาที่น่าเดินที่สุดของประเทศไทยอีกด้วย ดอยหลวงเชียงดาวเป็นภูเขาหินปูนล้วนซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของเทือกเขาถนนธงชัย เป็นภูเขาหินปูนที่เกิดขึ้นในยุคเพอร์เมียน มีอายุระหว่าง 230-250 ล้านปี สันนิษฐานว่าพื้นที่ในบริเวณนี้ในอดีตเคยเป็นท้องทะเลมาก่อน ที่การตกตะกอนทับถมของซากสิ่งมีชีวิต เช่น ปะการังและหอย บนยอดดอยหลวงเชียงดาวอากาศค่อนข้างหนาว เพราะว่ามีลมพัดตลอด เมื่อยืนอยู่บนยอดดอยจะเห็นวิว 360 องศา มองไปด้านหน้าก็เป็นมุมพระอาทิตย์ขึ้น มองไปด้านหลังก็จะเห็นดอยสามพี่น้องและดอยปิรามิดยืนโดดเด่นอยู่ท่ามกลางทะเล หมอกสีขาวนวลตา เมื่อมองลงมายังเบื้องล่างจะเห็นเขาสลับซับซ้อน ทอดตัวยาวไกลสุดลูกหูลูกตา ถ้ามองมาทางด้านตะวันออก จะมองเห็นเป็นพื้นราบ ซึ่งเป็นที่ตั้งของเมืองงาย บนยอดดอยหลวงเชียงดาวจึงเหมาะที่จะเป็นที่ชมวิว เพราะไม่มีอะไรมาบดบังสายตา เราสามารถที่จะเห็นยอดเขาทุกลูก ณ จุดนี้ และบนยอดดอยแห่งนี้ก็เหมาะสำหรับการชมพระอาทิตย์ตกเป็นอย่างยิ่ง

ที่ตั้ง: เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเชียงดาว ตำบลเชียงดาว อำเภอเชียงดาว เชียงใหม่ 50170